Ngalarapkeun Kecap

Soal undak usuk basa, soal ngalarapkeun kekecapan, tetela lain ngan ukur masalah generasi ngora. Mun salila ieu aya kesan yen nu sok salah ngalarapkeun kecap teh barudak, sabenerna mah teu kitu. Kolot oge teu kabeh tapis ngalarapkeun basa, utamana dina ngagunakeun basa keur sorangan jeung keur batur. Ieu teh kadang-kadang sok mindeng pahili, atawa ngacapruk.

 

Kuirng mindeng ngadenge kecap 'pun rama', 'pun ibu', 'pun rai', 'pun raka', 'pun istri', jrrd. Ieu teh kabehanana mangrupa kekecapan keur sorangan anu ngacapruk, euweuh dina 'buku rusdi-na'. Kuduna mah 'pun bapa', 'pun biang', 'pun adi', 'pun lanceuk', 'pun bojo', jst. Kumaha mun hayang ngabasakeun 'salaki kuring' ka batur? Pake we kecap 'pun lanceuk', sabab kecap pun lanceuk hartina bisa 'lanceuk' atawa 'salaki'. Jadi omat ulah ngomong caroge abdi atawa istri/garwa abdi, sabab ieu teh kaasup 'adab lanyap'. Maksudna mah adab alias sopan, tapi teu merenah.

 

Mun kekecapan di luhur ditujukeun ka batur, tangtu kudu ganti jadi 'tuang rama', 'tuang ibu', 'tuang raka', 'tuang rai' (bisa adi atawa pamajikan). Conto dina gunem catur:

 

"Kumaha tuang rama sareng tuang ibu daramang?"
"Kamari abdi pendak sareng garwana/geureuhana Pa Camat di Bale Desa."
"Pun lanceuk nu cikal mah tos bumen-bumen di Jakarta." (lanceuk)
"Abdi ngarangkep sareng pun lanceuk teh tos aya kana tujuh taunna." (salaki)
"Dupi Bu Yanti angkat ka Palembang teh sareng carogena?"

 

Kungsi aya kajadian pikaseurieun. Dina hiji mangsa aya nu pupuntenan ka imah, bapa-bapa umur limapuluhan, dikopeah. Dititah ka jero teu daekeun, kalah pok ngomong, "Sawios Cep, da moal lami Emang teh. Ieu mah ka dieu teh wireh aya taroskeuneun."
"Ari kitu aya naon Mang?" cek kuring panasaran.
"Kieu puguh...eueu..dupi pun bapa teh saha nya jenengan kumplitna?"

 

Kuring ngahuleng sajongjongan. Boro-boro apal ka ngaran bapana, dalah ngaran si Emang ieu ge sumpah kuring teu nyaho. Untung otak MacGyver ngolebat na jero sirah. Kuring ujug-ujug surti, yen manehna teh maksudna mah nanyakeun ngaran lengkep pun bapa (bapa kuring). Duh, ari Emang, untung kuringna calakan!!

 

Tags: Sundanese, Daily Life, Culture